Friday, April 9, 2010

Ka Nu leh Ka Pa

Lalhunsangi

Ka pa hian kum 75 mi niin 2002 April-ah min boral san a. Pathian khawngaihna zarah ka nu hian kum 75 mi niin min la dam pui fan fan a, ka nu tih chauh sawi tur ka nei ta. Thenrual thenkhatte angin ka pi leh ka pu tia sawi tur leh hmuh tur ka nei ve lo va. Ka pa nu leh pa (ka pi leh pu) hi Mizoram thingtlang, Vaphai khua an ni tih chiah ka hria a, ka pa pawh chu Vaphai khuaa piang leh seilian a ni. 1948 India-Burma Indepen-dent a lo nih khan Burma Defense Army-ah a lut a, Maymyoah a awm. 1951-ah Chin Hill, Saek thingtlang khua ka nu nen an innei a. Ka nu hi Saek lal chhung a nih avangin a man atan Tlai ruk a ni a. Hman lai tlai khat chu se la a ni. Sial paruk tihna a nih chu! Tichuan Mandalay-Maymyoah an awm a. Ka pa pension hnuin thingtlang Vaphai khaw ri, thingtlang Satawm (Burma)-ah an khawsa ta a ni.Thingtlang Satawm KhuaChutih hun lai vela Satawm khua chu in 15 tha vel an ni a. Buh leh bal, leh thlai a tha thei hle a. Ran chhawr a la awm ngai rih lo. Buh leh thlai rah, thlai hnahte chu chhip ngatin ram hla chhukchho atang an phur hawng thin. Chuachhapah buh hi kut ngatin sum-ah an lo deng fai thin. Mumang anga ka la hriat chu ka nu hian hma lamah em (dawrawn) phur chungin mi pua a. Fanghma te, vaimim te, mai te, berul leh thlai chi hranghrang phur chung chuan mi feh haw pui thin. Thim dawnah in an thleng a, zanriah an bawl chawp leh a. Zing an tho va, dai pawna tuikhur lam panin thawlin tui an chawi thin. Tin, tapah in chhung tiengtu atan meipui an chhep a, mei lum an ai phah thin. Tichuan thlipui a tleh nasa thei hle a. In te pawh a nuai sawp remrum thin a, mihring hial te pawh a len bo va. Ka pa hian mi pua a, ka u te a kai khawm bawk a. Ka nu hian ka chhang hi a paw bawk a. Mi then-te chuan kan in lam panin an rawn zam chhe thin a, an sa himna zawngin inah an intawk khawm thin. Thli a nat theih em avangin ka nu hian, “ thli aw, zahngai, zahngai”, a tih ka hre thin. Tichuan, kan kawmthlang lamah Sechalthei kung leh thei-hmu kung lian tak tak a ding bawk a. In sir piah lamah theipui kung leh zawngtah kung a ding a. Chutah chuan sapthei hi a zam khat mup a, a rah lah chu a tam nasa hle a. Zan a lo thlenin chu thing zar velah chuan zawngte, chhimbuk, chingpirinu, vahrit, thuro, vaki, tlaiberh, thereng, leh va tinreng te chuan an aw mawi tak an chhuah hlawm a, an hram a, thing zarah chuan an kat nauh nauh thin. Tin, kan kawmthlang hnimbuk ruamah sakhi, sazuk, sanghal an tawm thin bawk. Ka nu leh ka pa hi ranvulhah Pathian malsawmna an dawng hle a. Ran kan ngah em em a. Sial, bawng, vawk, sakawr leh ar hi kan in hnuaiah pal kan pin sak a. In hnuai chu ran in vek a ni. Chhunah ramah leh daiah an va tla a, tlaiah an lo haw leh dial thin. Kan in awmna hi veng mawng lam a nih avangin ramsa hlauhawm tak tak an hrang hle a. Sakei, chinghnia, savawm, sihal te chuan kan ran rualte chu seh tumin zanah sekawtrawlh atangin an rawn veh chhen thin a. Kan ran te chuan an hlau thei hle a. Ka nu leh ka pa hi an tho va, kawmchar verandah atangin an au a, lungin an vawm thin. Ka pa hian a chang chuan silaiin ramsa ho chu a kap thin a ni. Tin, ka pa hi sawrkar lam pawimawhin khual a zin thin avangin ka nu hova kan lo khawsak chang a awm thin a. Ramsa an lo kalin ka nu chauh pawh hian tukverh a hawng a, ramsa ho chu a hnawt kiang thin. Chuachhapah suamhmang an la tam lehnghal a. Kan banga arbawm tar leh chhiara ar awm ho te chu sanghar leh savuak, mu hian thiar tumin an rawn hel ziah ve bawk a. Tin, kan vawk, dai pawna tla ho chu sanghal nen an inthlah a, sanghal no an pai thin. Tun anga ka ngaihtuah hian ka nu kha ka pa zin hlana keini, a fate rual nena a lo khawsa thin kha a huai ka tiin nutling ka ti takzet a ni.

No comments: