Friday, September 17, 2010

News

Cross hnuk thlu

July 24 khan Mindat District, Chin State chhunga ‘Tawngtaina huan’-a ringtute Cross phun chu thuneituten an tih chhiat thu ACR News (Malaysia) ah tarlan a ni.

He Cross hi concreat nena siam niin feet 23 a sang a len lam feet 3 bial a ni a, Chauhyo khaw bul, Makui tract (auh-suh) chhunga sorkar phalna nena hung Acre 20 a zau ‘Tawngtaina huan’ chhunga sorkar thuneitute phalna nen 7 April 2008 khan phun a ni. A hmasa chuan thing nena siam phun a ni a, a hnuah concrete a thlak a ni.

Cross tihchhiat thuah hian chanchinbu-a tarlan danin Mindat District sakhua lam hotu (Budhist monk) chuan sorkar thuneitute a ko khawm a, ti chhe turin an bawhzui nghal niin a sawi a ni.

Sipai sorkar rorel chhung hian Chin State hmun hrang hranga Christian-te phun Cross tam tak tih chhiat a ni a, Budhist pagoda erawh tlang chhip tina siam an tum thung a ni.

Chin State-ah hian mihring 533,000 chuang an awm nia hriat a ni a, 80% Christian an ni.

+++++


KhawvelaSanapuilianber

Khawvela Sana pui lianber chu, Saudi Arabia ram, Islam’s khawpui hmun thianghlim ber, Mecca (Makkah) khawpuia ding a ni, a hun vawng dan tur ruahman fel a nih hnuah khawvel ram tin hmuntina Muslims zawngzawngin an bun theuh sana chu he sanpui hun milin an siam rem mai awm e an ti. Saudi Arabia chuan, an Mecca khawpui Grand Mosque hmun atanga khawvel building sang zawnga sang ber pahnihna, he sana pui hmai pali nei hian rawn ding pui luahin tin khawvel hun tehna (Greenwich meridian or 0’ Longitude) atanga chhak ,thlang, chhim , hmar lam zara an standard time theuha in thlak chhawng turin a beisei.

He sana pui hi Muslim thla thianghlim (Ramada) hapta chhunga kar hmasa ber, August 12 vel atanga tangkai taka hun vawng thei tura ruahman a ni.

Sana pui hmai pali nei hi tile tha chi, karlak a rangkachak rawng a in tial a ni. A lenlam ft 150.9 (46m), Haram compound thiamhlim atangin thut hmun ft 1312.3 (400m) zau tung chho a ni. A san lamft 1971.8 (601m)in sang mahse khawvel building sang ber pahnihna hohin Taiwan leh Taipei-a in sang pahnih te a khuma, January thla a Dubai Khawpuia an hawn building sangber skyscraper ft 2716.5 (828m) dawt chiah a ni. Lodon sana pui (Big Ben) aiin a hmaibial (diameter) ringawtpawh hi a let 6 in a lian ang.

Tin, sana hmai pali a tan an hman tile tha chi hi German ta Dubai company-in, tunlai technology sang tak te hmanga siam a ni.Tile hnuaiah hian Arabic hawrawp lian takin “In the Name of Allah”tih an ziak a. LED lights maktaduai-in an kah eng dawn a ni. Tin, lights 21,000 a var leh a hring pawlh chu sana chhipah vuaha, 30km thleng hla, Islam’s ni khata vawi 5 tawngtai thin ho chu signal a pe ang. Tin, Muslim ni pui ni khuaah mei eng, engtak 16 bands-in van hawi zawngin 10km a hla a kah eng thin bawk ang. A tlawhtute chu Lifts-in a chhawng ba thlar a sana pui hmai hnuai a khaw thlirna thleng a hlang kai mai bakah, a chhawng lina ah hian a thlir duhte tan vansang lam thil chhuina leh Islamic museum dah a ni ang. Kum tin mi maktaduai 10 chuangin he hmun thianghlim tlawha an pathian an biak thinna Mecca chu, changkang leh nuam taka hun an hmang theih nan Saudi sorkarin heng ruahmana zawng zawng hi a siam ani. Today news, The Straits Times

+++++

Kawlramah Mizoram rawngbawltute zin

Mizoram atangin Pu R.Vanlalzauva leh Pi Lalremtluangi te nupa chuan Burma Mizote zingah August thla chhung khan thuhril leh tihdamna hmangin rawng bawlna an nei a, Leadership training an buatsaih tel nghal bawk a ni. Chhimtuten an hlawkpuiin an hlim tlang hle a ni.

Yangon-a an rawngbawlna hi Chin Combine ruahmannain English Methodist Church-ah neih a ni a, dam lo tamtakin chawplehchilhin damna an chang a; August ni 12 leh 13 khan natnat chi hrang hrang nei 128 te chu tawngtai dam an ni.

‘Malsawmna neitu Pathianin Nitin min vur mamawh zawngte’ tih hla phuahtu Pu R. Vanlalzauva te nupa chuan Tahan Venglai Presbyterian Biakinah August 19 atangin 29 thleng rawngbawlna an nei a, mi tamtakin rilru leh taksaa damna an chang a ni.

Pu R. Vanlalzauva hi Thangkura drama-a Thangkura Pu-a chang thin a ni a, an rawngbawl chhung hian “Kan ram hreawm tak emaw kan tih pawh, a hreawm lohzia, kan vanneih bikna te te min kawhhmuh a, kan Zofate inkara thuhla vanga kan buaina pawh thiam takin a hrut a, Pathian min pek liau liauah kan ngai” tiin Crusade chhimtute chuan an sawi, “Zaithiam nupa an ni a, hlaphuah thiam an bawk nen an zai leh Testimony ringawt pawh man hla tak a ni” an ti bawk a ni.

+++++

Biak In haltu hrem

Malaysia ramah Muslim nive lo ten Pathian hming sawi nana ‘Allah’ an hman avanga thin-urten biakin an hal chungchangah mi pahnih thiam loh chantir an ni.

Kum 5 chhung lungin tang tura court-in thiam loh a chantir pahnih te hi January thlaa Kuala Lumpur khawchhunga awm Metro Tabernacle Church, Biakin haltute an ni a, he Biak in hi ‘Allah’ hman thua buaina avanga misual kut tuar hmasa ber a ni.

Malaysia ramah Pathian hming sawina tawngkam avang hian Biak in 11, Sikh temple 1, mosque 3 leh Muslim tawngtaina room pahnihte chu ‘mei’ nen beih an nih thu hriat a ni.He buaina hi nikum 2009 December thlaa Roman Catholic Newpaper-in Malay tawnga a chanchinbuah Pathian hming sawi nan ‘Allah’ tih a hmang thei tia High Court-in phalna a pek atanga intan a ni.

Malaysia rama cheng hmun thuma then hmun 2 te hi Muslim niin, Christian leh Hindu tamtak an awm bawk a ni. Muslim te chuan sakhaw dangin ‘Allah’ tih an hman ve chuan ‘Pathian pakhat bia kan ni a, sakhaw danga insawn a pawi lo’ tih ang chia Muslim sakhaw zuitute Muslim kalsan tura sawm nan a awlsam dawn niin an ngai a ni. BBC

+++++

Aizawl-ah Ropeway

Aizawl khawpui chhunga ropeway siam tur atan hian Concept Paper (CP) chu a buaipuitu Nagar Juna Construction Company, New Delhi chuan a peihfel thawkhat tawh thu hriat a ni a, a taka an sak tan hun tur hriat chian a la ni lo.

Ropeway (boruak-a inkalpawhna kawng) hi Mizoram sorkar-in Aizawl khawpui kawngpui tawt lutuk tihziaawmna atana a ruahman a ni a, a thlunzawm tur (junction/station building) hmunah te hian Car Parking awm nghal tura ruahmanna siam a ni bawk.

Ropeway siam tur thawhkhatna atan hian Mizoram sorkar bu pui ber New Secretariat Complex atangin Chief Ministers Office, Babutlang leh Civil Hospital thlunzawmna a ni ang a. Aizawl bazar hmunpui New Market atangin Ch.Chhunga Bus Terminal, Thuampui leh Hauva Petrol Pump, Bawngkawn-te thlunzawm tura ruahman a ni.

Chief Minister Pu Lal Thanhawla chuan ropeway siamna tur hi India sorkar laipui hnuaia fund chikhat ‘Jawaharlal Nehru National Urban Renewable Mission’ atanga dawn a beisei thu hriat a ni. Sorkar hmasa (MNF) hun lai khan flyover leh tunnel (lei virh tlang) siam tumna ruahman a ni Hmarchhakah chuan Sikkim leh Arunachal Pradesh ten ropeway hi hmang tawhin Assam-ah siam mek a ni a bawk. The Zozam Times/Kerala

+++++

Editorial

Rin loh karin bar thla kan chuangkai leh ta der mai. 2009 kum tir atangin Pathian hnenah Biakin thar kan dil ngat ngat a. Kum tawp dawn a ruaiah Pathiain kan dilna te chu a takin min tih hlawhtlin sak ta a.

6 Sep 2009 khan Biakin tha leh hmunlai li tak mai kan luah lut tan a. Pathian hian a mite dilna hi hlawhchhamin a dah ngai lo tih a chiang khawp mai. Kum khat chhung buaina harsatna awm lovin Biak in thar chu kan luah tawh a. MCFS member tinten Pathian venhimna kan dawn dan hi lawmthu sawi mawlh mawlh lo thei kan ni lo.

Pathian hian MCFS te hi mal min va sawm nasa tak em! Dover Biakin leh tuna kan luah mek PSPC hi man chawi ngai lova, a thlawna kan luah theih hi a malsawmna chawplehchilh-a kan hmuh theih a ni. Kan Chin unaute leh Fellowship dang te chuan sum tamtak sengin Biakin an luah mek a. Min enkawltu Pathian hnenah leh PSPC hnenah lawmthu sawi mawlh mawlh hi kan ba a ni.

August Thla Inkhawm Report

1 Aug

Hruaitu : Lalchhandami

Thawhlawm : S$ 129.50

Hun neitu : V.L Hruaia

Refreshment tumtu : Mahlani leh a thian te

7 Aug

Hruaitu : Rosangzuali

Thawhlawm : S$ 82.50

Hun neitu : Lalhriattira

Refreshment tumtu : Pi Hanna Lalchhandami

15 Aug

Hruaitu : Biakhmingthanga

Thawhlawm : S$ 109.80

Hun neitu : Pi Lalthanzaui

Refreshment tumtu : Pi Gospel Zaihmingthangi

22 Aug

Hruaitu : Lalruatdiki

Thawhlawm : S$ 90.50

Hun neitu : Malsawmtluanga

Refreshment tumtu : Khawlneihthangi(Mami)

29 Aug

Hruaitu : Thangpia

Thawhlawm : S$ 85.40

Hun neitu : Lalhunsangi

Refreshment tumtu : Lalramdinpuii

September Thla chanvo neitu tur te

5.9.2010

Chairman : Zoramchhana

Hun neitu : Pastor Pathum te( Mikhual )

12.9.2010

Chairman : Tv. Lalrawngbawla

Hun neitu : Nl. R.K Malsawmi

19.9.2010

Chairman : Tv. Lalhriattira

Hun neitu : Nl. Lalchhandami(Damtei)

26.9.2010

Chairman : Tv. Sangtea

Hun neitu : Tv. Biakhmingthanga

+++++

Dan pelin I puten an cheibawl che em? Police rawih I hreh pawhin a hnauia NGO te hian an tanpuitu thei che a nia.

HOME : Ph 6341 5525, 6341 5535

HOPES : Ph 6275 5725

+++++

MCFS General Committee Meeting Vawi 3-na

A Hmun : NUS

A hun : 7th August 2010 (7:30pm)

Meeting kal zat : 12

Rorel pawimawh thenkhatte:

1. Mission sum hman dan:

A: Mission sum hi ramthim rawngbawlna bakah tualchhung leh ram pawna (Mizo) harsat mangan tawkte tanpui nan a hman tur a ni.

B: Tualchhang (MCFS member-te) harsatna chu committee in a ngai pawimawh ber tur a ni, tanpui awm chin erawh committee-in uluk tak a, a zir chian hnuah tanpui awm a tih chauh tanpui tur a ni. Member ten harsatna tawh dan a sawi lawk theih loh avangin a kum zela committee thuthlukna anga kalpui tur a ni.

C: Khawtlang thiltihna leh intihhlimna atan tanpui dilna reng reng a huap tel lo ang.

D: Khawtlang huapa chhiatnaah a tul dan ang zelin committee-ah sawi hova tanpui tur a ni ang.

E: Mimal hminga tanpui dilna a awm chuan an mamawh dan chin hriatchian hmasak phawt a chumi hnuah committee-in rem a tih chuan tanpui pek tur a ni. Hemi bakah hian Pastor recommend-na lehkha tel a nih chuan a ngaipawimawh hmasa ang a.

2. CD/DVD zawrh:

CD/VCD zawrh chungchang kan ngaihtuah a. MCFS hminga mawhphurna lak loh nise kan ti. Mimal tlawmngaia zuar an awm chuan khap chuang loh nise kan ti bawk.

3. User Duty:

MCFS inkhawm apiangin User duty tur ruat tawh nise kan ti.

4. MCFS Outing 2010 tum 2-na

Kumin MCFS Outing vawi 3-na chu 3rd October 2010 ah hman tur a ni a. A hmun atan Sentosa kan thlang. Outing min hruaitu tur atan Tv Lalrawngbawla (Leader), Tv Lalhriattira leh Nl Lalramdinpuii te kan ruat. Tin, Refreshment buaipui turin Tv Thangpia, Pu Joshua, Tv Lalhlunmawia leh Nl Rosangzuali te kan ruat bawk. Sentosa luh man $3 hi mahnia intum tur a ni ang. Refreshment budget atan S$200 kan dah. Chhun dar 11:00Am ah Harbourfront atangin Sentosa pana chhuah tur a ni ang.

5. MCFS thupui bu:

MCFS inkhawm a zirtur thupui bu neih nise kan ti a. Kan zirlai tur te lo buai pui turin sub-committee din a ni. Sub-committee member te chu Tv Lalhriattira, Pu Laldinpuia, Tv Biakhmingthanga, Tv Zoramchhana leh Nl Lalchhandami te kan ruat. Sub-committee in a lak khawm te chu Nov 20 ah MCFS Committee in ennawn leh nise kan ti.

+++++

Article

FRANCIS OF ASSISI ( lalpa tana Inhmangral )

By Bawiha

Francis of Assisi hi Italy rama khaw pakhat Assisi a piang a ni a, chhungkaw hausa tak atanga rawn seilian a ni. Francis- a hi a hun tir lamah chuan tlangval hawklak, intihhlimna lampang uar tak, Assisi khuaah pawh a chhe zawnga thang hat hat thin ani. Zirna lamah pawh a thleng sang lo hle.

Kum 20 a nihin intihbuainaah a tel ve avangin jail- ah kum khat chhung jail-a tan tir a ni a, chuta atanga a chhuah hnuin sipaiah a lut a. Mahse damlohna avangin sipaiah pawh tang rei thei lovin a bang leh ta a. Hetia damlohna avanga thil dang ti thei lova a awm lai hian a piangthar hlauh mai a, lal Isua hnenah a hun a hlan ta a ni.

Francis-a hi a piangthar hnu hian a hun tam tak chu pathian nen a inpawl nan hmangin Biakin hlui tawh takah tawngtaina hun a nei thin. Tin, Pathian bia-a tawgtai mai chu duh tawk lovin tanpui ngaite tanpui nan a hun leh tha a hmang nasa hle bawk. Miin khawih pawh an khawih duh loh, pharho zingahte rawng a bawl thin ani.

A nun zawng zawng Isua hnena a hlan hnu hian a awmdanin a pa mit a tlung thei tawh hlawl lo va , a pa hian a tuithlar ta a ni. Kum 27 mi a nihin Francis-a hian Matt 10:7-10 behchhana miin Sermon an thlan a ngaithla a, hei hian a nunah thu a sawi nasa hle a, khawvel hausakna leh nawmsakna zawng zawng kalsanin, Pathian thu hril tur leh tanpui ngaite tanpui turin a nun pum a hlan ta. Hetianga rawngbawl hian Francis-a a vak kual thin a, amah zui duhtu pawh a hmu zel a. A zuitute nen chuan hmun hrang hrangah kalin pathian thu an hril thin. Lo neitu rethei tak takte chu an loah hna an thawhpui thin a. Francis-a hian a thusawiah sual sim te ,pathian hmangaihna te,kan chunga thil tisualtute ngaihdamna te ,hmangaih na te ,inngaihtlawmna te,thilphal na te leh thianghlim taka nun te a sawi uar thin hle.

Francis-a leh a pawlte thusawi hian mi rilru a khei thin hle a. A chang chuan an thu sawi laiin chirhin an theh thin. An kawr hak laite pawh an pawh chhiatsak thin bawk. Mahse Francis-a hian thinrim lovin, zawldawh tak leh zaidam takin an lo pawm vek thei thin a ni.

Francis-a leh a pawlte hi a hnu deuhah chuan pawl pangngai anga dingin, ‘Franciscans’ an ti a. Anni pawl hi pawl thenkhat dangte angin an inkhung hrang ve lo. He khawvel nawmsakna hi hnuchhawn tho siin khawvel atang hian inlakhran an tum miah lo thung. An tum ber chu chanchintha hril, miretheite leh damlote tanpui ani.

Francis-a hian a hre lote hnena chanchin tha hril a ngai pawmawh hle a . Muslim tamna ram Syria leh Morocco lama chnachin tha hril a nih theih nan hma a la tan a. Amah a boral hnu pawhin a pawlte hian chanchin tha hril hi thupui berah an rawn nei zui a.China ram thleng rawkin an kal a ni.

Francis-a hian chanchin a ngah hle a. A chanchin an sawi thinah chuan Francis-a hi pathian thu hrila a zinkual naah puithim inserh hrang ho awm khawmna inah a riak a, chu a riahna hmunah ei tur nei lo ruk ruk ching mi pathum an rawn kal a, gate vengtu hnenah chuan ei tur an rawn dil a. Gate vengtu chuan tute nge an nih hriain a lo hnar a, chumi thu chu Francis-an a lo hriatin gate vengtu hnenah chuan ei tur kenga ruk ruk hmang mi pathum te chu va umzui turin a hrilh a. Gate vengtu’n a va un zui chhung chuan Francis-a chu a lo tawngtai a. Chu chu an hmuhin ruk ruk chingho pawh chu an rilru a tuiral zo va, an nun Isua hnenah an hlan phah ta a ni.

Francis-a hian Pathian thil siamte hi a hmangaih hle a, sava pung khawm zingahte hian pathian thu a sawi thin a ni. A pawl din Franciscans hi nakin hnu deuhah chuan Pope-in Cardinal enkawlna hnuaiah a dah ta a. Hemi hnu hi chuan he pawl hian ropui lam a pan a, Franciscans mi leh sate hian ngaihsan an hlawh tual tual a ni. Dan kherkhiap tak tak an zam duah tawh bawk a. Hetianga Lal Isua rinna mawlte kalsana khawvel ropuina lam hawi Franciscans pawl a han kal chho tan hi Francis-a chuan duh lovin ama pawl din ngei chu a chhuahsan ta a ni . Francis-a hi 1226 khan kum 44 mi niin a boral ta a ni. Mithianghlim Francis-a hian tawngtaina thu tha tak mai a chherchhuak a, chu chu Mother Teresa pawl, Missionaries of Charity- te chuan ni tin tawngtai nan an hmang thin. Chu tawngtaina chu hetiang hi a ni.

“lalpa,I remna lentirtuah min hmang ang che. Inhuatna hmunah hmangaihna,intihnatna hmunah ngaihdamna, rinhlelhna hmunah rinna, beidawnna hmunah beiseina, thim zingah eng, lungngaihna hmunah hlimna min thlentir ang che. AW ka Pathian ,thlamuanna zawng lova thlamuantu nih,mite ngaihhnathiam nih aia mi dangte ngaihhna- thiamtu nih, mite hmangaih nih aia mi dangte hmangaih tu nih tum zawk turin min pui ang che. Kan pek avangin kan dawng a, kan ngaihdam avangin ngaihdam kan ni a, thihna kal tlangin chatuan nunna kan lut a ni si a...........”

+++++

NEPNOIS

  1. Pastor In Hmu khawm

Presbyterian , Methodist leh Baptist Pastor-te hian ‘bak’ vanga an buaina an sawi tlang a. Presbyterian Pastor chuan silaia an kah thlak thin thu a sawi a. Methodist Pastor chuan,”Nangni ai chuan kan dawhtheih deuh zawk a nih chu, puanin kan fun khawm a, hmun hla taka ngaw karah kan chhuah thin. Mahse, an lokir leh a kan buaiphah reng tho,” a ti a. Baptist Pastor chuan,”A mal malin kan baptis-a kohhran member-ah kan chhiar mai a, mahse hmuh nawn leh tur an awm ngai reng reng lo,” a ti daih.

  1. Nula senior tawngtai

Nula senior zing tho tawngtai pawh,” Lalpa, tun tum chu ka tan engmah dil che ka tum lova, midang tan ka rawn tawngtaisak dawn a ni,”…..tiin a duh tawk a chham phawt a, a tawpna atan chuan, “ Ka nu hi a tar tawh si a, makpa fel leh hmeltha deuh pe ang che,” a ti hlauh.

  1. Zirtirtu: Khawvelah enge chak ber!

Naupang: Ek.

Zirtirtu: Engvangah!

Naupang: Pachak tak tak pawh an ek-in a pawt thu thin.

An Ti

1.Khawngaihna atanga hmangihna lo piang chu nise Bawla leh Muana pawh hian nupui an hmu tawh ang an ti.

2. Kan MCFS Treasurer a inchei tak tak hi chuan Vai film a, a chang tupa a ang an ti.

3. Inkhawmna a nula ho an feng chhing thei lutuk hi tlangval hovin ngaihtuah an ti tam an ti.

4. MCFS a nula hmel tha deuh chu inkhawm banah Pa hovin an zui tlangpui an ti.